سال ۱۳۰۳ هجری شمسی
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ قمری؛ ۱۹۲۴ و ۱۹۲۵ میلادی | |
|---|---|
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| قاجار در (ایران): | احمد شاه قاجار |
| هاشمی در عراق: | فیصل بن حسین |
| زیدیه در یمن: | متوکل زیدی |
| هاشمی (اردن): | شریف عبدالله |
| هاشمی در حجاز: | شریف حسین بن علی هاشمی زیدی |
| جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی در آذربایجان: | بلشویک‌ها |
| ترکیه: | مصطفی کمال آتاتورک |
| تولدها | |
| سیدعبدالکریم رضوی کشمیری | |
| وفات‌ها | |
| درگذشت سید عبدالحسین لاری | |
سال ۱۳۰۳ هجری شمسی، مصادف با سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ قمری و ۱۹۲۴ و ۱۹۲۵ میلادی. در این سال، در ایران، رضاخان اعلام جمهوری کرد که با مخالفت علمای قم، سید حسن مدرس و تظاهرات مردمی از تصمیم خود منصرف شد. اول فروردین این سال برابر با ۱۵ شعبان ۱۳۴۲ق، ولادت حضرت مهدی(عج) بود. برخی رویدادهای این سال عبارت است از: تولد سیدعبدالکریم رضوی کشمیری، از عارفان شیعه و سید مجتبی نواب صفوی بنیان‌گذار و رهبر جمعیت فدائیان اسلام و درگذشت سید عبدالحسین لاری از فقهای شیعه.
وضعیت کلی
اول فروردین ۱۳۰۳ش، برابر با ۱۵ شعبان ۱۳۴۲ق، ولادت حضرت مهدی(عج) بود. در ابتدای این سال، رضا پهلوی، نخست‌وزیر ایران، تلاش کرد با اعلام جمهوری، به سلطنت قاجاریه پایان دهد. این کار سبب درگیری‌هایی در کشور شد. او با مخالفت علمای قم، سید حسن مدرس و تظاهرات روحانیان و مردم، از تصمیمش منصرف شد.
در این سال، دولت عراق پس از توافق با ایران، موافقت کرد به علما و روحانیان تبعیدی در ایران، در صورت تعهد کتبی به عدم دخالت در امورسیاسی عراق، اجازه بازگشت دهد. حکومت عراق را شریف فیصل بن حسین هاشمی در دست داشت. شریف عبدالله هاشمی نیز حاکم اردن بود. همچنین قانون مربوط به انحلال خلافت در مجلس ترکیه به تصویب رسید و با اعلام جمهوری، مصطفی کمال آتاتورک اولین رئیس جمهوری ترکیهٔ پس از عثمانی نام گرفت. آتاتورک با رأی مجلس، قدرت سیاسی مذهبی اسلام در ترکیه را منحل کرد و تمامی مدارس دینی و مکتب‌خانه‌ها تعطیل شدند.
حاکمان کشورهای شیعه‌نشین در سال ۱۳۰۳ش عبارت بودند از: احمدشاه قاجار در ایران، فیصل بن حسین هاشمی در عراق، متوکل زیدی از امامان زیدیه در یمن، شریف حسین بن علی هاشمی زیدی در حجاز و بلشویک‌های شوروی در جمهوری آذربایجان.
رویدادها
برخی از رویدادهای سال ۱۳۰۳ش عبارت است از:
- ۶ فروردین: رضا پهلوی، سردار سپه، برای راضی کردن علما به اعلام جمهوری به قم رفت و با سید ابوالحسن اصفهانی، محمدحسین غروی نائینی و عبدالکریم حائری یزدی دیدار کرد.
- ۱۲ فروردین: نامه علمای قم (اصفهانی، غروی نائینی و حائری یزدی) به علمای تهران در مخالفت با جمهوری رضاخانی.
- خرداد: انتشار روزنامه اتحاد اسلام توسط محمد خالصی‌زاده در تهران.
- شهریور: عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن فیصل (حکومت:۱۲۸۰ـ ۱۳۳۲ش/۱۹۰۲ ـ ۱۹۵۳م)، معروف به ابن سعود و پایه‌گذار کشور عربستان سعودی به حجاز حمله برد و پس از فرار شریف حسین، حاکم آنجا و فرزند و جانشینش، علی، شهرهای طائف، مکه، مدینه و نجد را تصرف کرد.
- ۹ آذر: قانون تعطیلی تکایا و حسینیه ها در ترکیه تصویب شد.
تولدها و درگذشت‌ها
- ۱۹ اردیبهشت: درگذشت سید عبدالحسین لاری از فقهای شیعه و طرفدار نظریه مشروطهٔ مشروعه که به جهاد علیه انگلستان حکم داد.
- ۱۹ اردیبهشت: تولد علی اکبر غفاری (درگذشت: ۱۳۸۳ش)، حدیث‌شناس، محقق و تصحیح کننده آثار اسلامی.
- ۱۵ خرداد: تولد مسلم ملکوتی فقیه شیعه، امام جمعه تبریز و نماینده مجلس خبرگان رهبری.
- ۳۰ مرداد: درگذشت عبدالنبی نوری، حکیم، فقیه و از مجتهدان شیعه در قرن سیزده و چهارده هجری قمری.
- ۲۳ بهمن: درگذشت سید علی مجتهد کازرونی از فقهای شیعه و از اساتید فلسفه و عرفان.
- ۲۲ اسفند. درگذشت محمدحسین مقصودلو استرآبادی روحانی مشروطه‌خواه شیعه و نماینده دو دوره مجلس شورای ملی
- تولد سیدعبدالکریم رضوی کشمیری از عارفان شیعه و از شاگردان سید علی قاضی طباطبائی و سید هاشم حداد.
- تولد سید مجتبی نواب صفوی روحانی شیعه، بنیان‌گذار و رهبر جمعیت فدائیان اسلام.
پانویس
- ↑ فراهانی، بهبودی، روز شمار تاریخ معاصر ایران، تهران، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۲۰.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۳۱.
- ↑ فراهانی، بهبودی، روز شمار تاریخ معاصر ایران، تهران، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۹.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۳۱.
- ↑ فراهانی، بهبودی، روز شمار تاریخ معاصر ایران، تهران، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۲۰.
- ↑ حائری، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، ۱۳۶۴ش، ص۱۸۳.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۵.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۵.
- ↑ کین راس، پدر ترکیه نوین؛ مصطفی کمال آتاتورک، ۲۰۰۷م، ص ۵۴۸.
- ↑ کین راس، پدر ترکیه نوین؛ مصطفی کمال آتاتورک، ۲۰۰۷م، ص ۵۴۸.
- ↑ حیدرزاده نائینی، تعامل دین و دولت در ترکیه، ۱۳۸۰ش، ص ۵۲.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۵۴۰.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۵.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۸.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۴.
- ↑ ، سایت همشهری آنلاین.
- ↑ حائری، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، ۱۳۶۴ش، ص۱۸۸.
- ↑ حائری، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، ۱۳۶۴ش، ص۱۸۸-۱۸۹.
- ↑ صدرهاشمی، تاریخ جراید و مجلات ایران، ۱۳۶۳ـ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۴۹.
- ↑ سجادی، مدخل «آل سعود»، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج۲.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۲۵.
- ↑ ، پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین قم.
- ↑ گلى زواره، ، فرهیختگان تمدن شیعه.
- ↑ منظورالاجداد، فدائیان اسلام، ص۱۸۸.
منابع
- ، سایت همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۹ مرداد ۱۳۸۶ش، تاریخ بازدید: ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ش.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن بن علی، المآثر و الآثار، در چهل سال تاریخ ایران، چاپ ایرج افشار، ج ۱، تهران: اساطیر، ۱۳۶۳ش.
- باسورث، ادموند کلیفورت، سلسله‌های اسلامی جدید؛ راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز باستان شناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
- بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران: قسمت مرکزی و مضافات، قم، ۱۳۵۰ش.
- حائری، عبدالهادی، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۴ش.
- حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۶ش.
- زندگی‌نامه آیت‌الله مسلم ملکوتی، پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تاریخ بازدید: ۲۰ آذر ۱۳۹۹ش.
- سجادی، صادق، مدخل «»، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج۲.
- صدرهاشمی، محمد، تاریخ جراید و مجلات ایران، اصفهان، ۱۳۶۳ـ۱۳۶۴ش.
- فراهانی، حسن، بهبودی، هدایت‌الله، روز شمار تاریخ معاصر ایران، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاى سیاسى، ۱۳۹۳ش.
- کین راس، لرد، پدر ترکیه نوین؛ مصطفی کمال آتاتورک، با ترجمه اسماعیل نوری علا، بی‌جا، بی‌نا، ۲۰۰۷ میلادی.
- گلى زواره، غلامرضا، ، فرهیختگان تمدن شیعه، تاریخ درج مطلب: ۱۲ مهر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ش.
- محمدی، اصغر، ، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۹ و ۱۰، ۱۳۸۶ش.
- منظورالاجداد، سید محمدحسین، ، فصلنامه فرهنگی و اجتماعی، شماره ۲۹، پاییز ۱۳۷۹ش.